Bankalar, konut kredisi kullanmak isteyen vatandaşların yüzde 60’ına red veriyor. Durum böyle olunca konut satışları son dönemde istenilen seviyeleri tutturamıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre; geçen Kasım ayın konut satışları bir önceki yıla göre yüzde 7.5 azalarak 122 bin 732 oldu. Daha da vahim olanı ipotekli yani krediyle konut satışlarındaki düşüşlerde görüldü. Türkiye genelinde bir önceki yılın aynı ayına göre ipotekli satışlar yüzde 24 düştü.
Yüzde 1.15’i aştı
Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 30.4, Kasım 2016’da kredili satışların payı yüzde 36.9’du. Buna göre; konut satışlarındaki düşüş, kredili (ipotekli) satışlarla da yakından ilgili.
Peki ipotekli satışlar neden düşüyor?
Konut faizinin 10 yıllık vadede yüzde 1.15’leri aşması ve kredi için başvuranların bankalardan ret yemesi bunda etkili. Sektördeki bu durumu değerlendiren Mar Yapı İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Robert Varon’un verdiği bilgiye göre; her 10 kredi başvurusundan sadece 3-4’ü olumlu sonuçlanıyor. Yani başvuranların yarıdan fazlası ev almak için kredi çekemiyor.
Varon, “Bankalar inşaat firmalarına kredi verirken biraz daha dikkatli. Sektörü riskli görüyor. Bireysel borçluluk da fazla. Bundan dolayı bankalar kredi açamıyor” dedi.
Vadeyi sınırlıyor
Kredi açanların da 60 aylık vadeyi aşmamaya çalıştığını belirten Robert Varon, vatandaşın kredi çekemeyince senetle satışa yöneldiğine dikkat çekti. Varon, bu konuda ev alacakları uyarıyor: “Senetle satış bir rahatlık, kefil yok. Ama dikkatli olun ve bankaların garantör olmasını tercih edin. Hiç olmazsa ödemenin belli bir kısmını banka kredisiyle yapmak mağduriyeti önler.”
Banka garantörlüğünün önemine işaret eden Robert Varon, “Proje bitmezse veya firma batarsa bankanın teminatı devreye giriyor. Yani bitmeyen proje bitmek zorunda. Bir de banka inşaatın gidişatına ve durumuna göre ödeme yapıyor. Firmanın kredi limiti doluysa, banka risk görürse önlem alıyor. Bu yolla çekilen kredinin tamamı firmaya aktarılmamış, tüketici korunmuş oluyor” dedi.
2018’de inşaatta rekabetin fazla olacağını söyleyen Varon, bunun nedeni olarak da alınan yapı ruhsatlarının yüksek olmasına (daire sayısı yüzde 57 arttı) bağladı. Markalı ürünlerin öne çıkacağını aktaran Varon, “300-350 bin lira bandındaki dairelerde sirkülasyon daha çok” dedi. Varon, İstanbul’da alınacak bir dairenin de kendini 20 yılda amorti etmesinin ideal olduğuna vurgu yaptı.
Yatırım 15 yılda geri dönüyor
Konutta yeni bir gelir modeli geliştirdiklerini ifade eden Robert Varon, şöyle dedi:
“Dünyaca ünlü otelcilik zincirleri olan Rotana ve Wanda Vista ile ‘Otel Apartmanları’ modelini hayata geçirdik. Türkiye’de bir ilk. Örneğin; ‘G Rotana’ projesinden rezidans alan 10 yıl süreyle otele kiraya verebilecek. Yıllık kira getirisi 1+1’lerde 20 bin dolar, 2+1 rezidanslarda 25 bin dolar. 3 yıl kira garanti. Bu yolla yatırılan para 15 yılda geri dönüyor.”
Bilal Emin Turan-Posta
News
GÜNDEM
GÜNDEM
GENEL
GENEL
GENEL
GENEL