Günde 9 milyonun üzerinde yolculuğun gerçekleştiği İstanbul, son yıllarda “akıllı şehir” yaklaşımına dayalı ulaşım projeleriyle uluslararası ölçekte dikkat çekiyor. Kent genelinde 380,71 kilometrelik raylı sistem ağı işletilirken, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından sürdürülen 62,10 kilometrelik yeni raylı sistem inşaatı ile toplu taşımanın konforu ve çevresel sürdürülebilirliği artırılıyor.
Şehrin bu dönüşümünde önemli bir eşik ise 27–29 Nisan 2026 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenecek ITS (Akıllı Ulaşım Sistemleri) Avrupa Kongresi olacak. İBB ve iştiraki İSBAK’ın ev sahipliğindeki organizasyon, 50 ülkeden 3.000 uluslararası katılımcıyı ağırlayacak. Kongre, İstanbul’un akıllı ulaşım sistemleri alanındaki birikimini ve yenilikçi uygulamalarını küresel platformda sergileyecek.

İBB Ulaşım Dairesi Başkanı Barış Yıldırım, İstanbul’un sürdürülebilir ulaşım yolculuğunu şu verilerle özetliyor:
Günlük 4,7 milyon karayolu,
3,7 milyon raylı sistem,
430 bin deniz yolu yolculuğu gerçekleşiyor.
Metro İstanbul hatlarında günlük azami yolculuk sayısı 2018’de 2,4 milyon iken, 2025’te 3,2 milyona ulaştı. Tüm raylı sistem hatlarında (Marmaray dahil) bu sayı 2018’de 2,7 milyon iken 2025’te yaklaşık 4 milyona çıktı. İstanbulkart verilerine göre raylı sistem kullanım oranı %35,5’ten %42,9’a yükseldi.
Yıldırım, İstanbul’un ilk Sürdürülebilir Kentsel Ulaşım Planı (SKUP) ile dünyada kendi ölçeğinde bu modeli uygulayan ilk kent olduğuna dikkat çekiyor. Avrupa Birliği eş finansmanıyla yürütülen program; erişilebilir, entegre, güvenli ve çevreci bir ulaşım sistemi kurmayı hedefliyor.
Bu kapsamda:
özel araç kullanımının azaltılması,
raylı sistem ve deniz ulaşımının güçlendirilmesi,
aktif ulaşımın (yaya + bisiklet) artırılması,
ve Düşük Salım Bölgeleri (DSB) uygulamasıyla çevreye zarar veren araçların sınırlandırılması
gibi adımlar hayata geçiriliyor.
İSBAK Genel Müdürü Erdem Samut, kongrenin İstanbul için önemini şu sözlerle vurguluyor:
“İstanbul’un değerlerini dünyaya tanıtmak, yeni ekonomik iş birlikleri geliştirmek ve inovasyonun merkezinde yer almak istiyoruz. ITS Avrupa Kongresi, 50’den fazla ülkeden 3 bini aşkın katılımcıyı bir araya getirerek, İstanbul’un akıllı mobilite vizyonunu global ölçekte görünür kılacak.”
Kongrenin teması “İnovasyona Köprü Olmak: Entegre, Güvenli ve Kesintisiz Mobilite” olacak. Samut, 16 milyon nüfuslu bir metropolde hayata geçirilen akıllı ulaşım projelerinin, 2026’da tüm dünyaya sunulacağını belirtiyor.
İstanbul’da uygulanmakta olan akıllı ulaşım sistemlerinden bazıları şunlar:
Akıllı kavşak ve sinyalizasyon sistemleri
Ulaşım Yönetim Merkezi
749 trafik sensörü ve 1.589 izleme kamerası
Akıllı park uygulamaları ve Değişken Mesaj Sistemleri (VMS)
EDS, İstanbulkart ve elektronik ücret toplama sistemleri
Paylaşımlı yolculuk ve mobil taksi uygulamaları
Toplu Ulaşım Hizmetleri Denetim Merkezi
Deniz Taksi ve Deniz Dolmuş uygulamaları
Bu altyapı, şehir genelinde trafik sıkışıklığını azaltmayı ve ulaşım güvenliğini artırmayı hedefliyor.
Rakamlarla İstanbul’un ulaşım vizyonu
Toplam raylı sistem ağı: 380,71 km
244,3 km İBB, 136,4 km Ulaştırma Bakanlığı
Devam eden raylı sistem inşaatı: 62,1 km
2028’de açılması planlanan yeni hat uzunluğu: 44,1 km
2028 sonunda hedeflenen toplam uzunluk: 424,8 km
2040 hedefi: 740 km raylı sistem
2024 sonu bisiklet yolu: 569 km
Hizmete alınan Deniz Taksi sayısı: 50 adet (5’i elektrik-hibrit)
Huzzak Yapı, Gesi Konut Yapı Kooperatifi’ne 324 konut inşa edecek