İstanbul’da 600 bin bina her an çökebilir!

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

2023 Kahramanmaraş depremleri, Türkiye’nin deprem gerçeğini bir kez daha gözler önüne serdi. Bu durum, başta İstanbul olmak üzere büyükşehirlerde acil kentsel dönüşüm ihtiyacını gündeme taşıdı. EVA Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Muammer Durmuş’a göre İstanbul’daki yaklaşık 7,5 milyon yapının 1,5 milyonu risk altında bulunuyor. Üstelik bu yapılardan 600 bin tanesi, her an çökme tehlikesi taşıyor. Bu tablo, kentsel dönüşümün sadece teknik değil, aynı zamanda toplumsal güvenlik açısından da hayati öneme sahip olduğunu gösteriyor.

Deprem gerçeği ve kentsel dönüşümün zorunluluğu

Türkiye, jeolojik yapısı gereği bir deprem ülkesi. 1999 Gölcük ve 2023 Kahramanmaraş depremleri, bu gerçeğin yıkıcı sonuçlarını ortaya koydu. Hızla artan şehirleşme, eskiyen yapı stoğu ve yoğun nüfus, özellikle İstanbul’da dönüşümü kaçınılmaz hale getiriyor. Riskin büyüklüğü, vakit kaybetmeden harekete geçilmesini zorunlu kılıyor.

Kentsel dönüşüm neyi hedefliyor?

Kentsel dönüşüm, yalnızca eski binaların yıkılıp yenilerinin yapılmasından ibaret değil. Bu süreç; sosyal alanların artırılması, altyapının yenilenmesi, çevre dostu yapılarla yaşam kalitesinin yükseltilmesi gibi pek çok hedefi kapsayan kapsamlı bir şehircilik yaklaşımıdır. Afetlere dayanıklı alanlar oluşturmanın yanı sıra, ekonomik ve sosyal gelişimi de desteklemektedir.

Yasal altyapı ve mevzuat

Dönüşüm süreci, 5393, 5366 ve 6306 sayılı yasalarla destekleniyor. Özellikle 6306 sayılı yasa, riskli alanlar ve rezerv yapı bölgelerinde planlı ve güvenli dönüşüm projelerini teşvik ediyor. Diğer yasalar ise kültürel mirasın korunması ve sit alanlarının yenilenmesini amaçlıyor. Böylece süreç, farklı alanlara yönelik hukuki düzenlemelerle yönetilebilir hale geliyor.

İstanbul’da acil müdahale gerektiren bölgeler nereler?

İstanbul’daki birçok ilçe, birinci derece deprem kuşağında yer alıyor. Eski yapıların yoğunluğu, yetersiz altyapı, kalabalık yaşam alanları ve artan inşaat maliyetleri, dönüşümün ne kadar elzem olduğunu ortaya koyuyor. Ayrıca, mülk sahipleri arasındaki anlaşmazlıklar ve teknik imar sorunları da sürecin önündeki başlıca engeller arasında.

Devlet desteği ve finansal teşvikler

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, vatandaşlara dönüşüm sürecinde maddi destek sağlıyor. “Yarısı Bizden” kampanyasıyla İstanbul’da 15 bin konut ve iş yerinde dönüşüm süreci yürütülüyor. Her konut için 875 bin TL hibe, 875 bin TL kredi ve 125 bin TL taşınma yardımı sağlanırken, iş yerleri için de benzer oranlarda destek veriliyor. Kredilerin geri ödemesi ruhsat alımından iki yıl sonra ve ilk yıl faizsiz olarak başlıyor.

Fırsatlar ve riskler bir arada

Doğru yönetildiğinde kentsel dönüşüm, sadece fiziksel değil, toplumsal ve ekonomik olarak da iyileşme sağlayabilir. Ancak hukuki sorunlar, yüklenici kaynaklı problemler, kira desteğinin yetersizliği ve geçici barınma eksiklikleri gibi riskler süreci sekteye uğratabilir. Aynı zamanda tarihi dokunun zarar görmesi ve sosyal dengelerin bozulması gibi konular da dikkatle ele alınmalıdır.

Geleceğin şehirlerini bugünden kurmak

Muammer Durmuş’a göre, kentsel dönüşüm geleceğe yatırım anlamına geliyor:

“Deprem, kaçınılmaz bir gerçek. Bu gerçekle baş edebilmenin tek yolu, riskli yapı stoğunu ortadan kaldırmaktır. Bunun yolu da güvenli, planlı ve dayanıklı şehirler inşa etmektir. Kentsel dönüşüm, bu sürecin en güçlü aracıdır. Ancak süreci tüm teknik, ekonomik ve sosyal boyutlarıyla birlikte ele almak şarttır.”